عارف: فرهنگ در ایران بسیار پیشرفته است
در این مراسم افتخار عارف رئیس مؤسسه فرهنگی اکو و از شاعران پاکستانی ضمن اشاره به ضرورت تجهیز این دفتر اظهار داشت: در جهان فرهنگ‌های بی‌شماری را دیده بودم اما فرهنگ در ایران بسیار پیشرفته است چند ماه پیش به ایران آمده و از چند مکان فرهنگی بازدید کرده و دیدم که ایرانیان به فرهنگ و ادب علاقمند هستند.
وی ادامه داد: هر شاعر و نویسنده اولین مواجه‌اش با قلم است من از آن ادبیان و شاعرانی هستم که قلم در دستانم امانت است چرا که این توفیق الهی است اما مسئولیت ما ایجاب می‌کند که جوابگوی آن باشیم. من در برابر این قلم و خدا مسئولیت دارم تا از مشکلات و فرهنگ مردم محروم و مظلوم بنویسم چرا که اگر اینگونه نباشم خیانت‌کارم.
رئیس مؤسسه فرهنگی اکو زبان فارسی را زبان محبت و عشق خواند و اظهار داشت: بر این اساس زبان در دهان باید فراگیر شود چرا که در قدیم همه مردم با سواد فارسی می‌دانستند.
وی عنوان کرد: زبان اردو زبان ملی پاکستان است اما 30 درصد کلمات موجود در این زبان از فارسی اخذ شده است البته باید گفت: مجموعه شعر شاعران پاکستان همه فارسی است بنده فارسی را خوب می‌فهمم و شعر را درک می‌کنم اما ضمن آشنایی بیشتر در آینده بهتر صحبت خواهم کرد.
* کاظمی: زبان فارسی در افغانستان وضعیت خوبی ندارد
محمد کاظم کاظمی شاعر و بیدل پژوه مشهور که یکی از حاضران در این نشست بود ضمن اشاره به اینکه وضعیت زبان در افغانستان چگونه سپری می‌شود اظهار داشت: دوست دارم در این نشست از افغانستان و وضعیت اسفناک فرهنگی و زبانی آن صحبت کنم زبان فارسی در افغانستان از جهات گوناگون در معرض تهاجم است از این رو ضرورت بزرگی در پرداختن به زبان فارسی حفظ و حمایت آن وجود دارد.
وی افزود: اگر کاری هم در زبان فارسی بشود باید از منظر ادبیات انجام بشود زبان فارسی در افغانستان به وسیله اهالی ادب از معرض فراموشی در امان است آنها با چنگ و دندان در حفظ آن کوشا هستند همچنان که در تاجیکستان هم شاعران هم این کار را کردند.
وی افزود: با توجه به مشترکات ایران و افغانستان و جمعیت زیاد مهاجرت افغانی در ایران و آماده بودن دفتر زبانی در افغانستان 70 تا 80 درصد پر فروش‌های افغانستان چاپ ایران است.
این ایده پژوه با تأکید بر اینکه کانون‌هایی در افغانستان وجود دارند که فعال هستند ادامه داد: مشهد، تهران و قم سه شهر مهاجر پذیرند که فعالیت خوبی هم داشته‌ایم که ثمرات آن قابل مشاهده است اما در افغانستان با توجه به نابسامانی‌ها و اینکه نهادهای مسئول به فکر آموزش هستند اما در ایران مهاجران ما بی‌پناه بوده و از استقلال پی‌گیری آثارشان دستشان کوتاه است به دلیل این نابسامانی‌ها مهاجرت نویسندگان و شاعران سال به سال فعال بوده حتی این مهاجران از ایران به کشورهای اروپایی هم مهاجرت کرده‌اند.
* وهاب‌نیا: برخی ادبیات را مختص زبان شعر می‌دانند
رستم وهاب‌نیا شاعر اهل افغانستان ضمن احیاء زبان در شبهه قاره آن را ضروری خواند و ادامه داد: کارهایی که امروز می‌توان انجام داد غنیمت بوده و حتی برخی مسئولین فراتر از چارچوب مسئولیت پیش می‌روند یکی از آنها تأسیس انجمن بیدل توسط آقای قزوه است که این مهم قابل تقدیر است.
وهاب‌نیا زبان فارسی را ناب، پاک و قوی دانست و عنوان کرد: حتی در اشعار بیدل امیر خسرو دهلوی و اقبال لاهوری می‌بینیم که خیلی از کلمات و اصطلاحات امروز در زبان زنده محلات ما به کار می‌رود اما از کتاب‌ها دور افتاده‌اند. زبان فارسی در اوج شکوفایی اسلام را پذیرفت و تا شبهه قاره هند و قفقاز نیز ادامه داشت و دارد.
این شاعر تاجیکی با برشمردن مختصات ادبیات عنوان کرد: امروز بسیار مایل‌اند زبان فارسی را مختص زبان شعر و ادبیات معرفی کنند اما این تفکر منطقی نیست چرا که تا زبان در همه زندگی یک قوم به اوج نرسد نمی‌تواند بستر ادبیات باشد.
این شاعر زبان فارسی را کمتر از روسی و انگلیسی ندانست و آن را لیاقت زبان علمی خواند که باید در جهان معاصر گسترش یابد.
وهاب‌نیا با تأکید بر اینکه این امکان امروز وجود دارد که زبان فارسی به عنوان زبان جهانی و پویا تقویت شود تصریح کرد: وضعیت امروز زبان فارسی در افغانستان سیاسی است.
* جعفریان: تشریح اهداف دفتر فارسی‌زبان/ سرود ملی پاکستان 13 بیت دارد و تنها یک لغت اردو
محمدحسین جعفریان مسئول دفتر ادبیات فارسی زبان مرکز آفرینش‌های ادبی حوزه هنری در این مراسم با اشاره به اینکه پیش‌تر نیز فعالیت‌های اینگونه را انجام می‌دادیم اما شاید با این نام فعالیت نداشتیم خاطرنشان کرد: کارهای بزرگی در گذشته در حوزه هنری نیز انجام شده حتی شاید دو دهه پیش از این نیز وقتی دفتر ادبیات و هنر مقاومت تازه به راه افتاده بود خاطرات خودمان را محدود منتشر کردیم در آن سال‌ها 40 کتاب چاپ شد تا در نهایت وزارت ارشاد حوزه هنری را به دلیل تعدد آثار ناشر برگزیده معرفی کرد.
جعفریان گفت: کارهای بزرگی انجام شده اما طی سال‌هایی که در افغانستان بودم و در این اواخر که در حوزه هستم و انرژی و تخصص بود اما به هر دلیلی کار صورت نمی‌گرفت البته من در این روزها بازنشسته‌ام ولی حضورم نشان می‌دهد این دغدغه بوده و دارد به فعل مبدل می‌شود.
مسئول دفتر ادبیات فارسی زبان مرکز آفرینش‌های ادبی حوزه هنری با بیان اینکه بحث زبان فارسی از مباحث مهم شمرده می‌شود گفت: از تاجیکستان تا قلب اروپا حتی شاعر ملی آلبانی‌تبارهای اروپا در نقد شعر فارسی کتاب‌هایی تالیف کرده و حتی سنگ قبرش هم به زبان فارسی است. این گستره بسیار وسیع است و نهضت ترجمه‌ای که رهبر انقلاب به آن تأکید دارند باید شامل آثار این حوزه هم بشود.
این نویسنده با تأکید بر اینکه تمام ملت‌ها چشمشان به فعالیت‌های ماست بیان کرد: این دفتر نهالی است که اگر برای حضور در این نشست به دوستانی چون سفیر افغانستان، تاجیکستان و ... اشاره می‌کردیم با سر می‌آمدند اما از علت عدم این دعوت این بود که خواستیم کمی کار پیش رفته و توانایی‌ها را بسنجیم وگرنه به اندازه یک وزارتخانه برای این مجموعه کار هست. یکی از کارهای بزرگ تدوین فرهنگی است که در رسانه‌های سه کشور افغانستان، تاجیکستان و ایران اجرایی شود کارهای بزرگ بسیار است اما باید با اولویت به آنها پرداخت.
وی ضمن اشاره به چشم‌اندازها و برنامه‌ها متذکر شد چاپ آثار مشترک توزیع آنها در مناطق فارسی زبان، تولید مجله برای اتصال بیشتر از جمله امور در اولویت دفتر است.
جعفریان در پایان سخنان خود با اشاره به اینکه سرود ملی پاکستان 13 بیت دارد که یک لغت اردو در آن دیده می‌شود و تمام 13 بیت فارسی است بیان داشت: دفتر ادبیات فارسی زبان مرکز آفرینش‌های ادبی حوزه هنری که در حال حاضر یک اتاق است به مرور با کمک نهادهای دلسوز به افق‌های مدنظر دست یابد باید بدانید در افغانستان مردم برای فارسی حرف زدن کشته می‌شوند طالب‌ها کتابی برای مانیفست دارند که در آنجا چند دلیل برای کشتن برهان‌الدین ربانی مطرح و حکم قتلش را صادر کردند و در قانون اساسی‌اشان تصویب کردند که تابلوی ادارات و نوشته روی اسکناس‌ها و ... باید پشتو باشد ولی ما در ایران به راحتی فارسی صحبت می‌کنیم امیدواریم در ادامه فعالیت‌ها آثار بزرگان شهر فارسی را منتشر و ترجمه کنیم البته بنده بازنشسته‌ام اما برای این دفترم و فعالیت در آن شوق من برانگیخته شد و این انرژی وجود دارد تا این فعالیت به حوزه محدود نشود.
